ปาฐกถาพิเศษ : นพ.เหวง โตจิราการ : ขบวนการในอดีต เหตุการณ์ 6 ตุลา และความหวังต่อนักศึกษาในอนาคต

ปาฐกถาพิเศษ : นพ.เหวง โตจิราการ : ขบวนการในอดีต เหตุการณ์ 6 ตุลา และความหวังต่อนักศึกษาในอนาคต

ในงานรำลึกนักศึกษามหิดลและวีรชน 6 ตุลา : สานแรงกล้าแห่งเสรีภาพจากพี่สู่น้อง” เมื่อวันพฤหัสบดีที่ 6 ตุลาคม 2565 ณ ลานพระราชบิดา อาคารศูนย์การเรียนรู้มหิดล มหาวิทยาลัยมหิดล ศาลายา จัดโดย สภานักศึกษา มหาวิทยาลัยมหิดล

สวัสดีเพื่อนนักศึกษารุ่นปัจจุบัน และสวัสดีเพื่อนนักศึกษารุ่นตั้งแต่ก่อน 14ตุลา มาจนถึง 6ตุลา และหลัง 6ตุลา ทุกท่าน

ก่อนอื่นผมต้องขอขอบพระคุณสภานักศึกษามหิดลรุ่นปัจจุบัน สโมสรนักศึกษาปัจจุบัน ที่จัดงานนี้ขึ้น และให้เกียรติเชิญผมมาร่วมงานนี้ ผมได้ฟังเพื่อนร่วมต่อสู้ร่วมอุดมการณ์ของผมหลายท่านได้บอกเล่าเรื่องราวของนักศึกษามหิดลในช่วงวิกฤตที่สุดก็คือช่วง 6ตุลา รวมไปถึงหลังจากนั้นก็คือช่วงต่อสู้ด้วยอาวุธในป่าเขาลำเนาไพรมาแล้ว

อันนี้ผมต้องเรียนที่ประชุมนะครับว่า ส่วนตัวผมถือว่าเป็นประวัติศาสตร์ที่รุ่งโรจน์โชติช่วง ช่วงหนึ่งของนักศึกษามหิดล แม้เราต้องพลีชีพเสียสละชีวิตของนักศึกษามหิดลไปจำนวนหนึ่ง เท่าที่ผมทราบก็คือ 23 ท่าน มี 2 ท่าน ก่อนเหตุการณ์ 5 ท่าน ในระหว่างเหตุการณ์ 15 ท่าน ในป่าเขาลำเนาไพร และอีก 1 ท่าน โดนอำนาจอำมหิตของเผด็จการเข่นฆ่าอย่างหฤโหด

ผมอยากขออนุญาตที่จะเรียนที่ประชุมนะครับว่า เราจะมีท่าทีต่อการเสียสละของเพื่อนร่วมอุดมการณ์และเพื่อนร่วมสถาบันการศึกษาของเราอย่างไร แน่นอนครับ ทุกคนจะรู้สึกเจ็บปวด รวดร้าว ขมขื่น เศร้า ลึกในหัวใจอย่างไม่มีวันลืมเลือน แต่ผมขอเชิญชวนให้ท่านทั้งหลายลองพิจารณาในแง่มุมเดียวกับผม ท่านจะเห็นด้วยกับผมหรือไม่ เป็นดุลยพินิจวิจารณญาณของท่านทั้งหลาย ผมถือว่าการเสียสละพลีชีพของเพื่อนร่วมอุดมการณ์ เพื่อนร่วมสถาบันการศึกษาของผมและของทุกท่านในที่นี้ เป็นเกียรติอันสูงส่งของมนุษย์คนหนึ่งที่จะพลีชีพได้ ที่จะได้ในการเป็นมนุษย์ ขอทุกท่านปรบมือให้เกียรติกับทุกท่านที่พลีชีพด้วยครับ (เสียบปรบมือดังกึกก้อง) ผมคิดว่าเป็นเกียรติอันสูงส่งนะฮะ ที่ได้พลีชีพไป ที่ได้เสียสละไป ท่ามกลางเปลวเพลิงของการต่อสู้ที่ดุเดือดแหลมคม

ดังนั้น ผมจะขอเติมจากสิ่งที่เพื่อนร่วมสถาบัน เพื่อนร่วมอุดมการณ์ผมได้พูดมาแล้ว ไม่ว่าคุณหมอมิ้ง, คุณเนตร, คุณจุ๊ และอีกหลายคน คุณจิ้น ได้พูดไปแล้ว ผมขอเติม ส่วนนั้นนี่ผมเห็นด้วยและผมก็เคารพ แต่ผมขอเติมก็คือว่า ข้อแรกผมอยากจะกราบเรียนทุกท่านนะฮะว่า การต่อสู้ 14ตุลา 6ตุลา เรามองอย่างแยกส่วนไม่ได้ครับ มันเป็นกระแสคลื่นใหญ่ และกระแสคลื่นใหญ่อันนี้ยังไม่ได้หยุด ยังไม่ได้หายไป มันยังไหลเรื่อยมาจนถึงปัจจุบัน

เพราะฉะนั้น กระแสคลื่นต่อสู้ระหว่างฝ่ายประชาธิปไตยที่ต้องการสิทธิ เสรีภาพ เสมอภาค ภราดรภาพ ความเท่าเทียมระหว่างมนุษย์ กับอีกฝ่ายหนึ่งที่เป็นเผด็จการจารีตนิยม อำนาจนิยม ต้องการที่จะกดขี่ข่มเหงคนอื่น เหยียบย่ำคนอื่น ลิดรอนสิทธิเสรีภาพคนอื่น กระแสนี้ยังอยู่ ปัจจุบันก็ยังดำรงอยู่ และกระแสนี้ผมเชื่อว่าอาจจะถาโถมกลายเป็นคลื่นใหญ่รุนแรงต่อไปในอนาคตอีกไม่ยาวไกล และผมคาดว่านักศึกษามหิดลคงจะปักใจเดินตามรอยวีรชนประชาธิปไตยมหิดลของเราเมื่อปี 16 และ 19 นะครับ

“มหิดล” เป็นความภาคภูมิใจหนึ่งของพวกเราทุกคน ที่จริงสมัยที่ผมเข้ามาเป็นนักศึกษามหิดล ผมเข้ามาก่อนคุณหมอพรหมินทร์นะครับ จริง ๆ อาจจะเข้ามาใกล้เคียงกับคุณหมอเชิดชัยในที่นี้ แต่สมัยที่ผมเข้ามานะครับ ขออนุญาตเรียนที่ประชุมว่าเป็นสมัยที่มืดมิดที่สุดของวงการเมืองประเทศไทย และเป็นสมัยที่มืดมิดที่สุดของวงการนักศึกษาและการต่อสู้ของนักศึกษา จนคุณสุจิตต์ วงษ์เทศ เขาได้เขียนเป็นบทกลอนไว้ว่า

“กูเป็นนิสิตนักศึกษา

วาสนาสูงส่งสโมสร

ย่ำค่ำนี่จะย่ำไปงานบอลล์

เสพเสน่ห์เกสรสุมาลี”

ท่านจะได้เห็นภาพเลยนะครับว่าบรรยากาศของนักศึกษาสมัยนั้นเป็นยังไง? ผมเพิ่งเริ่มแค่นั้นเองนะฮะ เพื่อที่จะกราบเรียนที่ประชุมแห่งนี้ว่าประวัติศาสตร์การต่อสู้ของนักศึกษามหิดลสูงเด่นมาก ในกระแสการต่อสู้ของนักศึกษาทุกสถาบัน ระยะนั้นมืดมิดฮะ นักศึกษาส่วนใหญ่อย่างที่คุณสุจิตต์ใช้คำพูดที่ว่า เย็นนี้จะไปงานสโมสรที่ไหน กูเป็นนิสิตนักศึกษา แล้วก็วาสนาสูงส่งสโมสร ค่ำนี้กูจะย่ำไปงานบอลล์ เพื่อเสพเสน่ห์เกสรสุมาลี เพราะฉะนั้นบรรยากาศเป็นอย่างนี้ทั้งหมด

แต่มหิดลค่อย ๆ ตื่นตัวขึ้นมาครับ แล้วมหิดลมีหน่วยอิสระ มหิดลเอาหนังสือพิมพ์ 1 บาทมาขายนักศึกษา ผมว่าอย่างน้อยก็สัปดาห์ละครั้ง บาทเดียวทุกคนก็ซื้อ ตอนแรกก็อาจจะไม่อ่าน แต่ต่อไปก็อ่าน ๆ ๆ ๆ  ความตื่นตัวมันขึ้นมาเรื่อย ๆ ที่ผมเล่านี่ตั้งแต่ปี 10-11-12 ซึ่งคุณหมอมิ้งก็ยังเป็นนักเรียนมัธยมอยู่ประมาณนั้น ขออนุญาตด้วยความเคารพ ค่อย ๆ สะสมขึ้นมาเรื่อย ๆ จนที่สุดแรงกระแสนักศึกษามันขึ้น ก็คือต่อต้านสินค้าญี่ปุ่น แล้วก็มาต่อต้านกฎหมายโบว์ดำ นักศึกษามหิดลก็เข้าร่วม แล้วไปจนถึงลบชื่อนักศึกษารามฯ 9 คน เนื่องจากไปล่าสัตว์ในทุ่งใหญ่นเรศวร นักศึกษาสมัยนั้นเขาแหลมคมและฉลาด แต่นักศึกษามหิดลก็ไม่ได้ด้อยไปกว่าสถาบันอื่นเลย

รามคำแหงเขามีชมรม ผมเรียกชื่อชมรมไม่ถูกละ ไปออกวารสารบอกว่า “สภาสัตว์ป่าทุ่งใหญ่ลงมติเป็นเอกฉันท์ต่ออายุให้สัตว์ป่า” โอ้โห ทิ่มแทงจอมพลระดับสูง 2-3 คนเลย เขาเลยปลดออก กลายเป็นกระแสสูง มีการชุมนุมที่อนุสาวรีย์ประชาธิปไตย พวกเราก็ไปเข้าร่วม จากนั้นมาก็ยังนัดกันไปเรียกร้องรัฐธรรมนูญ เพราะว่าจอมพลถนอมสัญญาว่าจะร่างรัฐธรรมนูญ แต่กว่าจะร่างเสร็จปีโน้นยังไม่ได้ร่าง ไม่ได้โผล่อะไรเลย ก็เลยสลายตัวโดยการชูคำขวัญว่าเราเรียกร้องรัฐธรรมนูญ แล้วนัดหมายกัน 6ตุลา มาแจกใบเรียกร้องรัฐธรรมนูญ

พอพวกเขาจับปุ๊บ “เสกสรรค์” ก็จัดชุมนุมขึ้นที่ลานโพธิ์เลย ตอนนั้นผมเป็นนักศึกษาแพทย์รามาแล้ว แล้วความที่ผมได้มีโอกาสเข้าร่วม พี่ ๆ ที่เป็นคณะแพทย์ศาสตร์ทั้งหลายเขาไม่ได้อยู่นิ่งดูดายนะ เขาก็จัดกันเป็นศูนย์นิสิตนักศึกษาแพทย์แห่งประเทศไทย รวมสถาบันทางการแพทย์ทุกแห่งเข้าด้วยกันเพื่อไปบริการประชาชนโดยใช้วิชาชีพแพทย์

.

เสกสรรค์ก็นัดประชุมที่ลานโพธิ์เลย ผมก็ไปซิครับ ผมไปเพราะผมไปเกือบจะทุกงาน ไปถึงเสกสรรค์ก็บอก “เหวง มึงไปจัดหน่วยหมอมา” ผมก็ตกใจนะ ผมเป็นนักศึกษาแพทย์ตัวเล็ก ๆ คนเดียว ผมจะไปจัดหน่วยหมออะไร พอไปนั่งคิดกลางคืนนั้น โอ้ ผมมีทางแล้วเพราะผมมีพี่ ๆ อยู่ในศูนย์นิสิตนักศึกษาแพทย์แห่งประเทศไทย ซึ่งมีจุฬาฯ ธรรมศาสตร์ มหิดล ร่วมกัน แล้วก็มีเชียงใหม่ด้วยนะฮะ คือเชียงใหม่ใช้วิธีติดต่อทางไกล ผมก็เลยไปหาพี่ ๆ ทุกคนเลย และไปหาอาจารย์ที่เป็นที่ปรึกษา ก็เลยก่อรูปเป็นนี่แหละ พมช. ตอนแรกเรียกเป็น “หน่วยแพทย์ดูแลการชุมนุม” จากวันนั้นเป็นต้นมาก็ค่อย ๆ ก่อรูปเพราะว่าคนเข้ามาเยอะ แพทย์จากศิริราชก็มา แพทย์จากรามาฯ ก็มา แพทย์จากจุฬาฯ ก็มา

.

ไม่เพียงแต่แพทย์ ผมก็วิ่งไปหาพยาบาลด้วย ขออนุญาตด้วยความเคารพ สมัยโน้นนะประเพณีโบราณมันสาหัสนะ ผมเข้าไปหอพยาบาลไม่ได้นะ เขาปิดเลย 4 โมง 5 โมงเย็นเขาปิดเลยไม่ให้นักศึกษาชายเข้า แต่ผมก็เล็ดลอดเข้าไปจนได้เพื่อไปติดต่อกับเพื่อน ๆ ที่เป็นพยาบาลทั้งรามาฯ ด้วย ทั้งศิริราชด้วย ทั้งจุฬาฯ ด้วย ผมไปหมด แล้วจัดตั้งเป็นหน่วยขึ้นมาได้

.

นี่ก็คือจุดตั้งต้นของ พมช. และจากนั้นพอมีแพทย์มีรุ่นพี่มาคิดกันก็เลยสามารถที่จะหารูปแบบได้ก็คือหาหน่วยเล็ก ๆ 3 คน มีร่วมยาแทรกซึมคือกระจายไปยังผู้ชุมนุมทั้งหมด เสกบอกพรุ่งนี้เขาจะเดินออกจากธรรมศาสตร์นะ คือวันที่ 13ตุลา16 ผมก็เลยมาปรึกษา ก็เลยจัดเป็นแนว คือรู้ขบวนเพราะเสกเขาบอกผม ขบวนจะเดินยังไง ออกทางไหน ยังไง ผมก็เลยบอกพวกเราให้จัดเป็นหน่วยเป็นสองแนวเลย คู่ขนานไปกับแนวใหญ่ แล้วก็หน่วยเคลื่อนที่เร็วอยู่ในขบวนใหญ่

.

หลังจากนั้นก็พัฒนาขึ้นมาหลังจากที่จบ 14ตุลา16 ก็มีการประชุมกัน น่าเสียดายหลายคนเขาเปลี่ยนอุดมการณ์ไปแล้ว ก็เลยคลอดออกมาเป็น พมช. แล้วก็อย่างที่มิ้ง กับจุ๊ กับเนตรนภา อันนี้เขาเล่าไปแล้ว

.

ผมอยากจะพูดอีก 2 ประเด็น

.

ประเด็นที่ 1 ท่านทั้งหลายครับ ท่านต้องเข้าใจนะครับว่านักศึกษามหิดล เวลาปักใจสู้แล้วนักศึกษามหิดลสู้ใจขาด ไม่มีถอยครับ เพราะว่านักศึกษามหิดลทุกคนรู้แล้วว่าสิ่งที่เขาสู้นั้นถูกต้อง เขาต่อสู้เพื่อสิทธิเสรีภาพ เสมอภาค ความเท่าเทียมระหว่างมนุษย์ ความเป็นประชาธิปไตย และชีวิตที่ดีขึ้นของกรรมกร ชาวนา แล้วมันผิดตรงไหนครับ เมื่อเป็นอย่างนี้เขาก็ปักใจสู้เลยครับ ไม่มีกลัวครับ แต่ว่าทุกคนยืนยัน “สันติวิธี” นี่คือประการที่ 1

.

ประการที่ 2 ก็คือว่า มหิดลเนี่ยนะ ท่านอื่นอาจจะไม่เห็นด้วยกับผม ผมยินดี! แต่ผมปักธงไปเลยว่ามหิดลเป็นหัวหอกการต่อสู้ที่สำคัญที่สุดของ 14ตุลา16 มาจนถึง 6ตุลา19

.

เพราะหลัง 14ตุลา16 ขออนุญาตด้วยความเคารพบางท่านอาจจะยังไม่รู้ ศูนย์นิสิตนักศึกษาแห่งประเทศไทย หรือ ศนท. ถูกไล่ครับ ถูกไล่จากจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย แต่คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล เปิดประตูต้อนรับอย่างเต็มที่เลย และเข้ามาอยู่ที่นั่นอย่างอบอุ่น มีการชุมนุมของอะไร มาที่นั่นตลอด

.

เพราะฉะนั้น นี่ไง ชนชั้นปกครองเขาถึงเกลียดกลัวมหิดลมาก เขาถึงบอก “มหิดล” ร้ายกาจที่สุด ไม่เฉพาะแต่คณะเภสัชฯ นะครับ ตอนนั้นผมเป็นนายกสโมสรแล้ว ศูนย์นักเรียนแห่งประเทศไทยเขามาถามผม เขาถูกไล่ออกจากทุกที่ ขออนุญาตพูด ไม่มีอะไรผิด เพราะเวลามันผ่านไปแล้ว 46 ปี เตรียมอุดมฯ ก็ไล่ออกมา เพราะมันมีประมาณว่าชมรมนักเรียนเตรียมอุดม ชมรมนักเรียนสวนกุหลาบ ชมรมนักเรียนนั้นนักเรียนนี้ แล้วก็ก่อรูปเป็นศูนย์กลางนักเรียนแห่งประเทศไทย ถูกไล่ออกมาหมดเลยครับ ผมนี่เปิดประตูรับมาเลยครับ นี่ไง! ตึกสันทนาการ แล้วปรากฏว่าน้องนักเรียนทุกคนเอาการเอางานมาก เพราะสมัยโน้นในการที่จะติดต่อสื่อสารประชาชนต้องใช้กระดาษแล้วติดแป้งเปียกครับ ดังนั้นตึกสันทนาการเป็นศูนย์กลางของการต้มแป้งเปียก กวนแป้งเปียกจนละเอียด เริ่มตั้งแต่ประมาณ 4 ทุ่ม ไปเสร็จตี 2 แล้วจากตี 2 ก็ติดจน 6 โมงเช้า เพราะฉะนั้นพวกขวาจัดกลัวมาก เพราะว่า “มหิดล” เป็นศูนย์กลางการเคลื่อนไหวของทั้งนักเรียนและของทั้งนิสิตนักศึกษา ต้องเรียกว่าทั่วประเทศ เพราะศูนย์นิสิตฯ ศนท. เวลาจะประชุมเคลื่อนไหวกันมาประชุมคณะเภสัชฯ ครับ ศูนย์นักเรียนฝ่ายปฏิบัติการทั้งหมดเวลาจะปฏิบัติการอะไรก็มาประชุมกันที่ตึกสันทนาการครับ

.

ผมขออนุญาตกราบเรียนเป็นหัวข้อสุดท้ายว่า ท่านที่เคารพทุกท่านโปรดประเมินการเสียสละของเพื่อนนักศึกษามหิดล ของเพื่อนร่วมอุดมการณ์ของทุกท่านและของผมด้วยว่า การเสียสละของพวกเขานั้นเป็นการเสียสละเยี่ยงวีรชนประชาธิปไตยครับ การเสียสละของเขานั้นเราสามารถพูดได้ว่าวีรชนประชาธิปไตยมหิดลของเราทุกคนนั้นมีชีวิตอยู่อย่างยิ่งใหญ่ ตายอย่างมีเกียรติ เพราะเวลามีชีวิตอยู่ก็ทุ่มโถมชีวิตของเขาเลยนะ ให้กับการต่อสู้เพื่อประชาธิปไตยและสิทธิเท่าเทียมกันของประชาชน ทุ่มโถมชีวิตเลยนะ ถ้าท่านสมมุติถ้าย้อนเวลาหาอดีตได้ให้ท่านไปดูซิครับ เขาทำงาน 24 ชั่วโมงเลยนะ บางทีสัปดาห์หนึ่งไม่ได้นอนเลย มีครับ ทุ่มเข้าไปเลย เพราะฉะนั้นพวกนี้อยู่อย่างยิ่งใหญ่ เพราะเวลามีชีวิตอยู่ ชีวิตเขาอุทิศให้กับการต่อสู้ของประชาชน ตายอย่างมีเกียรติ เพราะว่าเขาตายเพื่อการต่อสู้ของประชาชนครับ

.

ดังนั้นผมขออนุญาตที่จะทิ้งท้ายว่า ผมอยากจะกราบเรียนให้ทุกท่านได้ถือเอาวิถีชีวิตของเพื่อนร่วมอุดมการณ์ เพื่อนร่วมสถาบันการศึกษานี้เป็นแบบอย่าง แล้วเดินตามรอยไปบนเส้นทางนี้ เพราะว่าท่านครับ วันนี้ประเทศไทยยังไม่เป็นประชาธิปไตยครับ ประเทศไทยยังไม่มีสิทธิ เสรีภาพ เสมอภาคและความเท่าเทียมกันครับ ไม่มีครับ ยังเป็นเผด็จการที่ร้ายกาจที่สุด เพราะมันเป็นเผด็จการซ่อนรูปครับ ข้างนอกมันแต่งตัวประชาธิปไตย แต่แก่นของมันคือเผด็จการ เพราะฉะนั้นพวกเรายังต้องสู้ต่อครับ พวกเราจะสู้ต่อมั้ยครับ?

.

ผมขอฝากบทกวีสุดท้ายของ “จิตร ภูมิศักดิ์” ถ้าเป็นไปได้ก็อยากให้ท่านจำ! ผมชอบมาก แต่จิตรไม่ได้แต่งเองนะ จิตรไปเอามาจากอาร์ เมเนีย ชื่อ อาเวตีก อีสากยัน (Awetik Issaakjan)

.

“เพื่อลบรอยคราบน้ำตาประชาราษฎร์

สักพันชาติจักสู้ม้วยด้วยหฤหรรษ์

แม้นชีพใหม่มีเหมือนหวังอีกครั้งครัน

จักน้อมพลีชีพนั้นเพื่อมวลชน”

.

ขอบพระคุณมากครับ สวัสดีครับ

.

#UDDnews #ยูดีดีนิวส์ #เหวงโตจิราการ

#มหิดล #46ปี6ตุลา #สังหารหมู่ธรรมศาสตร์