ธิดา ถาวรเศรษฐ : ปัญหาของปัญญาชนในการต่อสู้เพื่ออุดมการณ์ทางการเมือง

ธิดา ถาวรเศรษฐ : ปัญหาของปัญญาชนในการต่อสู้เพื่ออุดมการณ์ทางการเมือง

 

เมื่อวันอังคารที่ 8 มิ.ย. 64 ที่เพจเฟซบุ๊ก อ.ธิดา ถาวรเศรษฐ ได้กลับมาสนทนาอีกครั้งผ่านทางเฟซบุ๊กไลฟ์ โดยเริ่มต้น อ.ธิดา กล่าวว่า ในฐานะที่ “ยูดีดีนิวส์” และตัวดิฉันเองมีความมุ่งมั่นในการที่จะทำงานในฐานะสื่อ ตามคำขวัญ “เผยแพร่ข่าวสาร ประสานการต่อสู้ของประชาชน” แล้ว ส่วนตัวก็ต้องการจะถ่ายทอดบทเรียน ซึ่งอาจจะไม่ได้เป็นสิ่งที่ดีที่สุด คนอื่นอาจจะมีมุมมองที่ดีกว่า แต่อย่างน้อยก็เป็นมุมมองของดิฉันว่าอาจจะเป็นประโยชน์สำหรับการต่อสู้ของประชาชนซึ่งยังดำรงอยู่และต่อไปข้างหน้าในอนาคต

 

อ.ธิดากล่าวว่า วันนี้ดูประหนึ่งเรามีความขัดแย้งโต้เถียงกันอยู่ในสื่อออนไลน์ เมื่อมีแกนนำปัญญาชนบางส่วนเสนอความคิดเห็นบางเรื่องออกมา ซึ่งคนจำนวนมากอาจจะไม่เห็นด้วย แล้วมีการโต้กัน ดูเหมือนอย่างรุนแรง วันนี้ดิฉันจึงอยากจะมาพูดในประเด็น

 

*ปัญหาของปัญญาชนในการต่อสู้เพื่ออุดมการณ์ทางการเมือง*

 

อ.ธิดากล่าวว่า เรื่องอย่างนี้ไม่ใช่เรื่องใหม่ เป็นเรื่องธรรมดาที่เกิดขึ้นบ่อย ๆ ดิฉันคิดว่ามุมมองของดิฉันในวันนี้อาจจะเป็นประโยชน์จำนวนหนึ่ง บางท่านอาจจะมีอะไรเพิ่มเติมหรือมีแง่มุมบางอย่างที่ต่างกัน ซึ่งทั้งหมดที่พูดมันไม่มีอะไรที่ถูกต้อง 100% และเรื่องนี้ก็สำคัญสำหรับการต่อสู้ของประชาชน

 

ถ้าพูดถึงเรื่องของปัญญาชนในการต่อสู้เพื่ออุดมการณ์ทางการเมือง ความหมายของเราก็คืออุดมการณ์ที่ก้าวหน้า แต่อุดมการณ์ที่ก้าวหน้าในปัจจุบันก็คือการต่อต้านการรัฐประหาร ต่อต้านเผด็จการ ต่อต้านการสืบทอดอำนาจของเผด็จการ และต้องการเปลี่ยนแปลงประเทศให้มีระบอบประชาธิปไตยที่มีรัฐธรรมนูญที่เป็นของประชาชน และอำนาจเป็นของประชาชนอย่างแท้จริง ไม่ใช่อำนาจอยู่กับชนชั้นนำในอดีตที่ผ่านมา

 

ความจริงก็ไม่มีอะไร ก็คือต่อสู้เพื่อให้ได้ระบอบประชาธิปไตยที่แท้จริง เพราะชื่อมันบอกอยู่แล้ว แต่ในประเทศไทยต้องพูดให้ยาว เพราะมีคนทำให้ประเทศไทยเป็นโรงลิเก ติดป้ายประชาธิปไตย แต่ข้างในมีทั้งขุนนาง ขุนศึก มีตัวแทนของคนชั้นนำ/คนชั้นสูงฝ่ายจารีตนิยมเป็นตัวเอกอยู่เต็มเลย ประชาชน/ไพร่นั้นไม่ใช่ตัวเอกของเรื่อง เราก็เลยต้องพูดยาวหน่อย เพราะถูกหลอกมาตลอด

 

เรื่องของปัญญาชนกับการต่อสู้เพื่ออุดมการณ์ที่ก้าวหน้านั้น ถามว่าปัญญาชนถ้าเป็นการปฏิวัติ ปัญญาชนจะไม่ใช่กองหน้า นักปฏิวัติเขาจึงใช้คำว่า “ชนชั้นกรรมาชีพ” เป็นกองหน้า ถามว่ามีปัญญาชนอยู่ในกองหน้าของขบวนปฏิวัติมั้ย? ตอบว่า “มี” แต่คุณจะเป็นกองหน้าได้คือคุณต้องดัดแปลงตัวเองจากปัญญาชน ชนชั้นกลาง หรือเป็นนายทุนน้อย มาเป็นชนชั้นของมวลชนพื้นฐาน ชนชั้นผู้ไร้สมบัติ หรือชนชั้นกรรมาชีพ คือต้องสวมจิตใจ วิญญาณ ของผู้ไร้สมบัติ ของชนชั้นล่างที่สุดในการต่อสู้ อันนี้ในส่วนของพรรคปฏิวัติหรือการปฏิวัติ

 

แต่ในขั้นตอนของการต่อสู้ในสังคมไทยตอนนี้ เรายังเป็นการต่อสู้เพื่อเปลี่ยนแปลงประเทศให้เป็นระบอบประชาธิปไตยที่แท้จริง ที่ประชาชนมีอำนาจจริง นั่นหมายถึงเป็นการพัฒนามาจากการเปลี่ยนแปลงการปกครอง 2475 ยังไม่ใช่เป็นการปฏิวัติเป็นสาธารณรัฐ ยังไม่ใช่การปฏิวัติแบบสังคมนิยม (เท่าที่ดิฉันดู) แม้กระทั่งสิ่งที่เยาวชนเสนอการปฏิรูปสถาบันกษัตริย์ ก็ยังอยู่ในปริมณฑลนี้ เขาไม่ได้เสนอสาธารณรัฐ เขายังเสนอสถาบันกษัตริย์ที่อยู่ภายใต้รัฐธรรมนูญ ซึ่งต้องเป็นรัฐธรรมนูญที่อำนาจเป็นของประชาชน (อันนี้ อ.ธิดาเติม) อันนี้ก็อันเดียวกันกับนปช.ที่เราทำองค์กรที่ผ่านมา

 

ก็แปลว่ามันก้าวหน้าขึ้น คือไม่ใช่การเปลี่ยนแปลงประเทศให้ถอยหลังแบบพวกจารีตนิยมซึ่งมีปัญญาชนอยู่เป็นจำนวนมาก ถามว่าแล้วเราอาจจะไม่จำเป็นที่ต้องเรียกร้องให้ถึงกับว่าปัญญาชนนั้นต้องทรยศต่อชนชั้นตัวเอง ต้องดัดแปลงตัวเองจนกระทั่งเป็นคนไร้สมบัติหรือกรรมาชีพ มันไม่จำเป็นต้องถึงขนาดนั้น ยังคงเป็นปัญญาชน ชนชั้นกลาง หรือนายทุนน้อย ดำรงอยู่ได้

 

ข้อดีของปัญญาชน :-

 

ประการแรก คือรับรู้เร็ว รับรู้เรื่องราวปัญหาได้เร็ว และสามารถถ่ายทอดสู่คนอื่นได้ในรูปแบบต่าง ๆ  บางคนอาจจะมีความสันทัดในการเขียน ในการทำงานวิจัย ในการเสวนา ในการสอนในฐานะนักวิชาการ หรือเขียนหนังสือ

 

ประการที่สอง เข้าถึงเทคโนโลยี การเข้าถึงเทคโนโลยียิ่งทำให้ประสิทธิภาพในการรับรู้และการถ่ายทอดนั้นทำได้ดี ยิ่งกว่ามวลชนพื้นฐาน ยิ่งกว่าชนชั้นไร้สมบัติ

 

ประการที่สาม การยอมรับ ก็คือเสียงที่เปล่งออกไปจากของปัญญาชนนั้น ยิ่งเป็นฐานะนักวิชาการก็ยิ่งได้รับการยอมรับอยู่เป็นจำนวนมาก นั่นก็คือสังคมโลก นานาประเทศ สังคมไทย รวมทั้งมวลชนพื้นฐาน จะให้การยอมรับ ยกตัวอย่างเช่น ในช่วงที่มีการนำเสนอโดยกลุ่มนิติราษฎร์ (ขออภัยในคลิปอ.ธิดาพูดว่านิติรัฐ) หรือว่างานเขียนของปัญญาชนกลุ่มคณาจารย์และกลุ่มต่าง ๆ ที่ปัญญาชนตั้งขึ้น ได้รับการยอมรับทั้งจากมวลชนพื้นฐาน ทั้งจากชนชั้นกลางด้วยกัน ตรงนี้สำคัญมาก เพราะในโลกสมัยใหม่สังคมโลกส่วนมากเป็นชนชั้นกลางมีพลัง

 

หมายความว่าสิ่งที่เขาพูดออกไป ยกตัวอย่างเช่น เขาต่อต้านเผด็จการ ปัญญาชน 3-4 คน เสียงดังกว่าไพร่หลายร้อยคน หลายพันคน หรือหลายหมื่นคนเลยด้วยซ้ำ เพราะฉะนั้นนี่คือข้อดี ทั้งรับรู้เร็ว ถ่ายทอดได้เร็ว เข้าถึงเทคโนโลยี ได้รับการยอมรับ

 

ประการที่สี่ เขาสามารถรวมกลุ่ม จัดตั้งกลุ่มต่าง ๆ ได้ แต่อาจจะไม่มีสมาชิกมวลชนพื้นฐานมาก แต่มีลักษณะเป็นกลุ่มโดยธรรมชาติ ยกตัวอย่างเช่นตอน 14 ตุลา 16 ก็สามารถเคลื่อนไหวเป็นมหาวิทยาลัย ซึ่งปัจจุบันก็ยังมีอยู่ เคลื่อนไหวเป็นองค์กรสโมสรนักศึกษาต่าง ๆ เหล่านี้เป็นต้น เพราะฉะนั้น ศูนย์กลางนิสิตนักศึกษาแห่งประเทศไทย (ศนท.) ก็เริ่มมีบทบาทมา คือมีลักษณะการจัดตั้งอยู่ระดับหนึ่ง แต่เมื่อมีการต่อสู้ยืดเยื้อ พลังของการจัดตั้งก็จะย่อยสลายไป จะดีตอนขาขึ้น แต่ถ้าต่อสู้ยืดเยื้อยาวและขาลง การจัดตั้งก็จะลดระดับ ไม่มีประโยชน์ไป นี่คือข้อดี

 

ดังนั้น ปัญญาชน จำเป็นมั้ย? อ.ธิดาตอบว่า จำเป็นมาก เหมือนการต่อสู้ของคนเสื้อแดงที่ผ่านมา อ.ธิดาบอกใคร ๆ ว่า สิ่งที่เราขาดก็คือกลุ่มปัญญาชน ชนชั้นกลางทั้งหลายเลือกที่จะไปอยู่ เลือกที่จะสนับสนุนรัฐประหาร สนับสนุนฝ่ายจารีต โดยที่มีความชิงชังในสิ่งที่เรียกว่าระบอบทักษิณ และมองว่านปช.และคนเสื้อแดงเป็นลูกสมุนบริวาร เป็นส่วนหนึ่งของระบอบทักษิณ ดังนั้นเขาต้องจัดการทำลายและไม่ร่วมสังฆกรรมด้วย

 

พลังของคนเสื้อแดงซึ่งมีมวลชนพื้นฐานอยู่เป็นจำนวนมาก เรียกว่าเป็นพลังที่ยิ่งใหญ่และต่อสู้ยืดเยื้อตั้ง 10 กว่าปี เขายังอยู่ แต่ว่าความเข้มแข็งอันเนื่องมาจากขาดความร่วมมือจากปัญญาชน อันนั้นก็มีส่วนที่ทำให้เสียงของเราในฐานะผู้ถูกกระทำ ในฐานะนักต่อสู้เพื่ออุดมการณ์ประชาธิปไตยนั้นอ่อนพลังมาก ต่อทั้งสังคมโลกและต่อทั้งภายในประเทศในการที่จะดึงคนชั้นกลางและปัญญาชนเข้ามาร่วม

 

นี่คือข้อดีที่การต่อสู้เพื่อเปลี่ยนแปลงประเทศที่มีอุดมการณ์ก้าวไปข้างหน้านั้น พลังของปัญญาชนนั้นจำเป็น!

 

ในขณะเดียวกัน เมื่อมีด้านบวกก็ต้องมีด้านลบ และด้านลบนั้นมีมาก เหมือนดังที่เรามีปัญหาความขัดแย้งทะเลาะเบาะแว้งกันอยู่ส่วนหนึ่งในเวลานี้ มันก็เคยเกิดขึ้นมาในอดีต หลัง 14 ตุลา 16 ก็มีความขัดแย้ง พลังนักศึกษาด้วยกันก็แตกแยก พลังอาชีวะก็แตกแยกออกไปจากกลุ่มนักศึกษา แล้วก็เกิดกลุ่มย่อยต่าง ๆ ขององค์กรนักศึกษาเต็มไปหมดเลย เวลาเซ็นชื่อ 30-40 องค์กร แต่ไม่ได้มีพลังที่แท้จริงเหมือนตอนที่ทำชุด 14 ตุลา 16 อาจจะมีกรรมกรจำนวนหนึ่ง กรรมกรก็ถูกทำให้แตกแยก มีชาวนาจำนวนหนึ่ง แต่ก็ถูกทำให้แตกแยก ใช้วิธีมีหัวมาจำนวนหนึ่งแล้วก็มาร่วมขบวนเซ็นชื่อ ทั้ง ๆ ที่การเปลี่ยนแปลง 14 ตุลา 16 ทำให้ผู้ใช้แรงงานและกรรมกรนั้นมีค่าแรง มีการต่อสู้เพิ่มขึ้นมาเป็นลำดับ แต่ก็ยังไม่มากเพียงพอ เราจะเห็นว่าหลังจากนั้น 6 ตุลา 19 ก็ถูกปราบเรียบ และคนที่ถูกปราบก็เป็นปัญญาชน เป็นนักศึกษาที่อยู่ในรั้วมหาวิทยาลัยเกือบ 100% ประชาชนเข้ามามีส่วนร่วมน้อยมาก แต่ประชาชนจำนวนหนึ่งถูกจูงให้ไปเป็นลูกเสือชาวบ้าน ไปร่วมกับกลุ่มอาชีวะ แล้วเข้ามาจัดการนิสิตนักศึกษา ส่วนหนึ่งก็เฉย ๆ อีกส่วนหนึ่งก็เห็นใจ สงสาร แต่ว่าไม่ได้เข้ามาร่วมในการต่อสู้

 

สำหรับด้านลบก็คือ :-

 

ประการแรก ถ้าใช้ทัศนะชนชั้นมาพิจารณา ปัญญาชนเป็นชนชั้นกลาง เป็นนายทุนน้อย มีลักษณะคือตัวเองมีทรัพย์สิน มีทรัพย์สมบัติ มีอะไรอยู่จำนวนหนึ่ง ทำให้ไม่สามารถจะต่อสู้ถึงที่สุดได้ อันนี้ว่าโดยทฤษฎีนะ แต่บางคนยอมทิ้ง ยอมสละทุกอย่างเพื่อการต่อสู้อย่างเดียว ใช้คำว่า ทรยศต่อชนชั้นตัวเองก็ได้ ในประเทศจีนเขาจะยกตัวอย่าง “โจวเอินไหล” ในประเทศไทยอาจารย์จะยกตัวอย่างคือ “จิตร ภูมิศักดิ์” ก็แล้วกัน

 

อ.ธิดากล่าวต่อไปว่า เมื่อมีผลประโยชน์ มีชื่อเสียง มีฐานะอยู่จำนวนหนึ่ง ไม่ต้องการการสูญเสีย พอกระแสการต่อสู้ ถ้ายืดเยื้อจะมีผลกระทบ ก็จะโลเลล้มเลิกได้ง่ายมาก

 

และนอกจากนั้นยังเป็นปัญหาส่วนหนึ่งซึ่งทำให้เขาไม่ร่วมการต่อสู้กับมวลชนพื้นฐานได้ด้วย เหตุผลเพราะว่าเขาเกรงว่าสิ่งที่มีอยู่จะต้องถูกแบ่งไป พูดง่าย ๆ ว่าผลประโยชน์ที่ได้รับอยู่ก็จะถูกแบ่งไป เอาไปแจก เอาไปเข้าโครงการจำนำข้าว เอาไปทำโน่น ทำนี่ ให้มวลชนพื้นฐาน แล้วจะกระทบกระเทือนตัวเอง อันนี้ก็มีส่วนจำนวนหนึ่ง เพราะฉะนั้น โลเล ล้มเลิก หรือถอย อันเนื่องมาจากปัญหาผลประโยชน์ทางชนชั้น ซึ่งยังสละไม่ได้ อย่าว่าแต่จะทรยศต่อชนชั้นตัวเอง ถ้าเป็นนักปฏิวัติเขาต้องใช้คำนี้ “ทรยศต่อชนชั้นตัวเอง” ไม่ต้องถึงขั้นนั้น เอาว่ายังไม่พร้อมที่จะเสี่ยง  บางคนก็บอกว่าลูกยังเล็ก เพิ่งแต่งงาน กำลังดูอยู่ว่าจะไปเรียนต่อปริญญาโท ปริญญาเอก อะไรต่าง ๆ เหล่านี้ อันนี้ก็คือทัศนะชนชั้น

 

ประการที่สองก็คือ ปัญหาความคิดแบบเสรีชนที่เป็นเสรีนิยมสุดขั้ว คือความคิดเสรีนิยมกับอุดมการณ์ในการต่อสู้ ปกติอุดมการณ์ประชาธิปไตย ความคิดเสรีนิยม จะไปด้วยกันได้ คือยอมรับความหลากหลาย อยู่กับความหลากหลาย และคัดสิ่งที่ดีมาเพื่อเป็นผลประโยชน์กับคนส่วนใหญ่

 

แต่ในท่ามกลางการเดินทางนั้น ความคิดเสรีนิยมกับความเป็นเสรีชน บางครั้งในการเดินทางก็อาจจะไม่ได้แน่วแน่ในทิศทาง บางครั้งพูดและทำสิ่งที่ขัดแย้งกับอุดมการณ์โดยที่ตัวเองอาจจะไม่รู้ตัว หรือว่าตัวเองไม่ได้ใส่ใจ ไม่ได้ยึดมั่นอุดมการณ์การเมืองการปกครองของระบอบประชาธิปไตยที่อำนาจต้องเป็นของคนส่วนใหญ่ จะไม่สามารถเผลอไผลไปอยู่กับอภิสิทธิ์ชนหรือชนชั้นนำที่แย่งอำนาจประชาชนไป

 

เพราะฉะนั้น การยึดมั่นในอุดมการณ์นั้นจึงเป็นตัวหลัก แต่ไม่ได้หมายความว่าการยึดมั่นในอุดมการณ์ที่เป็นประชาธิปไตยนั้นจะทำให้ไม่มีแนวคิดเสรีนิยม ตรงข้าม แนวคิดเสรีนิยมกับอุดมการณ์ระบอบประชาธิปไตยมันไปกันได้ ดังนั้นพรรคการเมืองในระบอบประชาธิปไตยที่อำนาจเป็นของประชาชน เราจึงเห็นพรรคการเมืองตั้งแต่ขวาจนถึงซ้ายสุด ซ้ายก็ซอยเป็นเฉดเลย ขวาก็ซอย กลางยังซอยเลย นั่นแปลว่าอนุญาตให้มีความหลากหลายได้

 

แต่เป้าหมายก็คืออำนาจเป็นของประชาชนส่วนใหญ่ และเมื่อคนส่วนใหญ่ตัดสินอย่างไรก็ยอมรับ จะไม่สามารถเดินในเส้นทางที่อภิสิทธิ์ชนมาปล้นอำนาจประชาชนแล้วเราจะเออออห่อหมกไปกับเขาด้วย ถ้ามันยืดเยื้อยาวนาน ก็เป็นไปได้ที่บางคนไม่ได้ยึดมั่นแล้วก็เผลอไผล

 

อันนี้ก็คือข้อด้อย คือ เป็นเสรีชนสุดขั้ว นึกจะพูดอะไรก็พูด ลืมคิดไปว่าที่พูดนั้นมันเข้าทางไหน? อันนี้ก็คือข้อด้อย เพราะฉะนั้นการพูดการปฏิบัติก็เป็นเสรีชน ไม่ขึ้นต่ออุดมการณ์ ไม่ขึ้นต่อทิศทางของการต่อสู้ ถ้ามีองค์กรก็ไม่ขึ้นต่อองค์กรหรือกลุ่มของตัวเอง คือมีกลุ่มมีองค์กรแต่ก็พูดตามใจชอบ อาจจะคิดไม่ถึง เป็นลักษณะเสรีชนที่คิดว่านาทีนี้ฉันคิดอย่างนี้ฉันจะพูดอย่างนี้

 

อ.ธิดาเน้นย้ำว่า ในฝ่ายก้าวหน้านั้น การพูดต้องระมัดระวังมากว่าเรายังยึดมั่นในอุดมการณ์ ยึดมั่นในผลประโยชน์ประชาชน ไม่ใช่ว่านึกจะพูดอะไรก็พูดไปตามใจชอบ ถ้าเรามีสปอตไลต์ เราอยู่ในแถวหน้าการต่อสู้ สปอตไลต์มันก็จะจับเรา ตัวนี้ก็คือที่เรียกว่า “เสรีชนที่สุดขั้ว ไม่ขึ้นต่อองค์กร และไร้ระเบียบวินัย” ซึ่งปัญหานี้ไม่ค่อยเกิดกับขบวนการคนเสื้อแดง เพราะพูดตรง ๆ ว่าเรามีปัญญาชนน้อย เราจะไปเกี่ยวข้องกับพรรคการเมืองมากกว่า ซึ่งพรรคการเมืองก็มีผลประโยชน์ของตัวเอง อันนั้นในนามองค์กร นักการเมืองก็มีผลประโยชน์ของตัวเอง ซึ่งบางครั้งก็ไปกันได้ด้วยดีกับการต่อสู้ บางครั้งก็อาจจะไม่ตรงกัน (แต่ปัญหานี้ไม่ได้เกิดขึ้นแต่เฉพาะปัญญาชน/ชนชั้นกลางเท่านั้น เพราะลักษณะเสรีไม่ขึ้นต่ออุดมการณ์ เป้าหมายการต่อสู้ ไม่ขึ้นต่อองค์กร ก็เกิดขึ้นได้กับทุกชนชั้น เพียงแต่ว่าปัญญาชน ชนชั้นกลาง จะมีมากสักหน่อย)

 

แต่ลักษณะการต่อสู้โดยเฉพาะปัจจุบันและอนาคตซึ่งบทบาทปัญญาชนจะมีมากขึ้น อยากให้เข้าใจทั้งข้อดี ข้ออ่อน ข้อดีที่ปัญญาชนมีอยู่ให้ขยายข้อดี แก้ไขข้ออ่อน การแก้ไขคือ

 

ประการแรก เจ้าตัวต้องแก้ไขปัญหาเอง คือทบทวนด้วยตัวเอง ศึกษา ยอมรับฟัง ชี้แจงในสิ่งที่ตัวเองคิด ถ้าเป็นฝั่งที่เป็นปฏิปักษ์ทางการเมือง (ในทัศนะอาจารย์) ก็ไม่เป็นไร ก็ฟัง เพราะยังไงก็เป็นปฏิปักษ์กันอยู่แล้ว แต่ถ้าอยู่ในฝั่งเดียวกันก็ควรจะรับฟัง

 

ประการที่สอง เพื่อนฝูงร่วมอุดมการณ์ก็มีส่วนที่จะช่วยเหลือได้ ถ้าเป็นภาษาเก่าก็เรียกว่า “รักษาโรคเพื่อช่วยคน” เพราะเขาไม่ได้เป็นปฏิปักษ์ ท่าทีของคนที่เป็นปัญญาชนด้วยกันที่มีต่อคนในฝั่งเดียวกันกับฝั่งที่เป็นปฏิปักษ์มันควรจะแตกต่างกัน ก็คืออนุญาตให้มีความคิดแตกต่างกัน แต่ต้องดูว่าเหตุผลความแตกต่างนั้นดูแล้วเป็นประโยชน์กับคนส่วนใหญ่จริงมั้ย? หรือว่าเป็นประโยชน์หรือความคิดคับแคบเช่น ความคิดชาตินิยม ความคิดที่ปกปิดข้อมูล ความคิดที่ไปรักษาฝ่ายที่เป็นปฏิปักษ์ต่อการเปลี่ยนแปลง พูดง่าย ๆ ว่าไปปกป้องฝ่ายจารีตหรือเปล่า? อันนี้ก็ต้องทบทวน ดังนั้น ทั้งตัวเอง ทั้งเพื่อนฝูง ก็ต้องเข้ามาช่วย

 

ประการที่สาม องค์กร ถ้ามีองค์กรหรือกลุ่ม ปกติถ้ามีองค์กรจัดตั้งและอยู่ในสังกัดองค์กร คนในกลุ่ม คนในองค์กร หรือผู้ที่ช่วยดูแลกันอยู่ก็ควรจะทำหน้าที่นี้ อยู่บนพื้นฐานของคำว่า “รักษาโรคเพื่อช่วยคน” จนกว่าชัดเจนว่าเขาละทิ้งอุดมการณ์ จนกว่าชัดเจนว่าเขาไปยืนข้างฝ่ายปฏิปักษ์เต็มที่ อันนั้นก็จะเป็นเส้นแบ่ง แต่ถ้าอยู่ในฝั่งเดียวกันก็ต้องเข้าใจว่าเรามีความหลากหลายได้

 

แต่ทำอย่างไรให้ปักหลักอุดมการณ์ทางการเมืองให้หนักแน่น เมื่อเราเดินไปแล้ว เราสงสัยว่ามันผิดทิศผิดทางหรือเปล่า เราต้องกลับมาดูหลักว่าตรงกับอุดมการณ์ ตรงกับแนวทาง ทิศทาง หรือเปล่า? ไม่ใช่ไปเผลอไผลเดินชมดอกไม้ เพื่อนฝูงต้องเรียกกลับมาอยู่ในทิศทางเดียวกัน ดังนั้น ปัญญาชนมีทั้งข้ออ่อนและข้อดี

 

ในทัศนะอาจารย์ ในการเปลี่ยนแปลงไปสู่ระบอบประชาธิปไตยข้อดีมากกว่าข้ออ่อน ดังนั้นความพยายามที่จะเดินไปด้วยกัน ใช้ข้อดีให้เป็นประโยชน์ ให้ขยายข้อดี แต่ส่วนที่จะมีข้อเสียก็คือให้มีลักษณะช่วยเหลือ และเมื่อช่วยไม่ได้หรือพบว่าเป็นเรื่องของการเข้ามาหาผลประโยชน์ เวลา ระยะทาง และปัญหาที่เกิดขึ้นจะค่อย ๆ จัดการคน เหมือนที่นปช.และคนเสื้อแดงเราก็เคยพบมา และบางครั้งเขาก็ไปเอง เช่น กลุ่ม 19 กันยา ที่ออกมาต่อต้านรัฐประหาร ซึ่งอาจารย์เสียดายมาก เมื่อตอนปี 49 สุดท้ายก็หายไป เพราะเขาพยายามไปดึงปัญญาชนที่เป็นผู้ใหญ่มาร่วม แล้วสุดท้ายเขาก็เข้าสู่กระแส 2 ไม่ (ไม่เอาทักษิณ, ไม่เอารัฐประหาร) ก็ต้องหยุดและเลิกไป ดังนั้นเลยเหลือปัญญาชนที่ผ่านการต่อสู้มาแล้วจาก 14 ตุลา 16 และเข้ามาร่วมขบวนอย่างจริงจังในฐานะผู้ปฏิบัติงานน้อยมาก ๆ นี่ก็คือสิ่งที่เกิดขึ้น!

 

ดิฉันก็มองว่าต่อไปข้างหน้านี้บทบาทปัญญาชน ซึ่งเป็นกองหน้า (อยู่หน้าเวที) ก็จะต้องถูกตรวจสอบจากมวลชนด้วย เพราะมวลชนผ่านการศึกษา ถอดบทเรียนมาเป็นสิบ ๆ ปี ดังนั้น ต้องเข้าใจด้วยว่าความเป็นเสรีชน ความเป็นปัญญาชน มีข้อดี แต่สิ่งสำคัญคือสามารถยึดมั่นในอุดมการณ์การเมืองการปกครองได้แน่วแน่หรือเปล่า? และเดินในทิศทางที่เป็นแนวทางของการต่อสู้อย่างมั่นคงหรือเปล่า? สำคัญกว่าแนวคิดแบบเสรีสุดขั้ว เพราะการเชิดชูเสรีสุดขั้วไม่ได้หมายความว่าคุณเป็นเสรีนิยม แล้วทุกอย่างโอเค อุดมการณ์นั้นสำคัญที่สุด อ.ธิดากล่าว.